BỘ ĐIỀU KHIỂN TỪ XA NÀO SỬ DỤNG NHIỀU TRONG GIA ĐÌNH

        Ngày nay, các thiết bị gia dụng trong gia đình như tivi, điều hòa, đầu đĩa, đồ chơi trẻ em,… đều có thêm một thiết bị điều khiển từ xa và chúng khá là phổ biến đối với cuộc sống ngày nay. Vậy thì nguyên lý hoạt động của chúng như thế nào? Có phức tạp hay đơn giản? Là điều được người sử dụng rất quan tâm. Vậy, bộ điều khiển từ xa nào được con người sử dụng nhiều nhất trong đời sống sinh hoạt hàng ngày?.

      Nguyên tắc hoạt động của bộ điều khiển từ xa

        Với gia đình hiện đại như bây giờ thì đây là loại điều khiển không thể thiếu được trong cuộc sống hàng ngày. Về cơ bản thì một chiếc điều khiển hồng ngoại (IR)  sẽ không thể thiếu được các bộ phận cụ thể là: các nút bấm; một bảng mạch tích hợp; các nút tiếp điểm; điốt phát quang (hay còn gọi là đèn LED). 

        Nguyên lý hoạt động của nó khá đơn giản, loại điều khiển từ xa này về cơ bản dùng một loại ánh sáng hồng ngoại mà mắt thường không thể nhìn thấy được, nó sử dụng ánh sáng hồng ngoại của quang phổ điện từ để truyền tín hiệu đến máy thu.

        Bản thân nó sẽ đóng vai trò như một bộ phát tín hiệu, khi cần thiết nó sẽ phát ra những tia hồng ngoại truyền tới bộ phận thu sóng. Khi ta nhấn bất kỳ nút nào ở phía bên ngoài để vận hành thì nó có một chuỗi các hoạt động khiến thiết bị cần điều khiển lần lượt thực hiện lệnh đó. Cụ thể thì quy trình hoạt động của nó được thể hiện như sau:

        Trước hết, khi ta nhấn vào một nút như “kênh 4” chẳng hạn, thì nó sẽ chạm vào núm tiếp điểm bên dưới. Từ đó giúp các mạch tích hợp được thiết lập sẵn  có thể tự dò tìm ra từng mạch chính xác cho từng nút bấm. Các mạch sẽ có nhiệm vụ gửi tín hiệu đến đèn LED cần truyền tín hiệu. Và đây, chính đèn LED này sẽ bắt đầu  phát ra một chuỗi các xung ánh sáng chứa các mã nhị phân tương ứng với lệnh “kênh 4”. 

        Về cấu tạo của bộ phận điều khiển, nó sẽ bao gồm: đầu tiên là một bộ thu tín hiệu hồng ngoại được đặt ở mặt trước giúp nó có thể dễ dàng nhận được tín hiệu từ bộ phận phát tín hiệu. Khi đã xác nhận được mã địa chỉ này xuất phát từ đúng chiếc điều khiển đã được cài đặt trước, nó sẽ bắt đầu giải mã các xung ánh sáng chuyển thành các dữ liệu của bộ mã nhị phân giúp thiết bị có thể hiểu được và thực hiện các lệnh tương ứng.

        Hiện nay, thiết bị điều khiển bằng tia hồng ngoại được sử dụng phổ biến cho hầu hết các thiết bị gia dụng trong nhà. Chúng khá bền bỉ, tuy nhiên lại có hạn chế liên quan đến việc chỉ truyền theo đường thẳng của ánh sáng. Vì thế nên, loại điều khiển này có tầm hoạt động trong phạm vi khoảng 10 mét và cũng khá hạn chế khi không thể truyền qua các bức tường hay việc phải đi qua các góc khuất. Nó chỉ hoạt động tốt nhất khi ta chỉ thẳng vào bộ thu của vật dụng

        Phải kể đến những nguồn ánh sáng hồng ngoại khác đang có ở khắp nơi như: ánh sáng mặt trời, bóng đèn huỳnh quang, hay cơ thể con người… đều có thể làm cho điều khiển IR bị nhiễu sóng. Để giảm hiện tượng này người ta phải có biện pháp đối phó với nó chính là người ra sẽ phải cài đặt cho bộ lọc riêng biệt của các bộ phận thu chỉ cho phép thu nhận những bước sóng đặc biệt hay những  tần số riêng biệt đã được thiết lập của ánh sáng hồng ngoại phù hợp với nó.

Hình ảnh sơ đồ bộ điều khiển từ xa.

 

 

• Điều khiển từ xa bằng tần số vô tuyến (RF)

        Đây là loại điều khiển từ khá xa xưa, từ lần xuất hiện đầu tiên và đến nay vẫn có một vai trò khá quan trọng và không kém phần phổ biến trong đời sống hàng ngày. Nói đến điều khiển IR là loại điều khiển chỉ dùng trong không gian nhỏ thì điều khiển RF này lại dùng cho không gian lớn hơn với nhiều vật dụng bên ngoài: các thiết bị mở cửa gara xe, hệ thống báo hiệu, các loại đồ chơi điện tử thậm chí kiểm soát vệ tinh và các hệ thống các thiết bị thông minh: máy tính xách tay, điện thoại di động,… 

        Với loại điều khiển này, bản thân nó cũng tiếp tục sử dụng nguyên lý tương tự IR  nhưng ở đây thay vì nó gửi đi các tín hiệu ánh sáng thì nó lại truyền sóng vô tuyến tương ứng với các bộ mã nhị phân. Khi nhận được tín hiệu từ bộ phận thu sóng truyền tới nó sẽ tiến hành giải mã. So sánh với loại điều khiển trước là IR, thì phải kể đến lợi thế lớn nhất của nó chính là phạm vi truyền tải rộng, phạm vi cho phép sử dụng lên đến 30 mét, ngoài ra còn có thể đi xuyên tường,.. hầu như khắc phục được hết nhược điểm của điều khiển IR.

        Mặc dù vậy, bản thân nó cũng có những hạn chế nhất định đó là việc trong không gian sẽ có vô số thiết bị có tín hiệu vô tuyến, điều này có thể gây ra khó khăn trong việc truyền tín hiệu của thiết bị điều khiển từ xa. Do đó, người ta có các biện pháp nhằm tránh nhiễu sóng bằng cách truyền ở các tần số đặc biệt và thiết lập sẵn các mã kỹ thuật số địa chỉ của thiết bị cho phép nhận . Chính điều này đã giúp điều khiển vô tuyến hoạt động một cách chính xác hơn.

Hình ảnh một số điều khiển từ xa hay sử dụng trong gia đình

        Hiện nay, cả hai loại này đều được ứng dụng vào đời sống thường ngày một cách rộng rãi. Vì mỗi loại điều khiển đều có ưu nhược điểm riêng nên người ta đã kết hợp cả hai lại tạo thành loại điều khiển từ xa đa năng. Nó hoàn toàn có thể điều khiển trên  nhiều loại thiết bị cùng một lúc với thao tác đơn giản tiện lợi. Ngoài ra con người ngày càng cải tiến các loại điều khiển từ xa này, nhằm để phục vụ cho nhu cầu của mình nhiều hơn trong cuộc sống hàng ngày. Xem thêm các thiết bị thông minh khác tại homeauto.vn.